Somon BalığıSomon balığı, tatlı sularda doğup daha sonra denizlere göç eden ve yumurtlamak için yeniden tatlı sulara dönen göçebe bir balık türüdür. Yaptığı göçlerde birçok engeli aşabilen bu tür, bazen alçak şelaleleri bile oldukça yükseğe atlayarak veya akıntıya karşı yüzerek geçebilir. Oldukça akıllı olan bu balık türü, bütün okyanusu dolaşsa dahi suyun kokusunu takip ederek doğduğu yere geri dönebilir. Somon Balığının TarihiYüzyıllar önce çok daha yaygın bir balık türü olan somon balığı, Avrupa'da hemen hemen her ırmakta yaşayan bir balıktı. Somon balığının bazı türlerinin Atlantik Okyanusu'ndan Rhein Nehri'ne geçip oradan da Alp Dağları'nda yer alan kaynaklara göç ettikleri bilinmektedir. Sanayi devrimi ile birlikte birçok somon balığı, sıvı atıklarını ırmaklara aktaran fabrikalar ve elektrik ihtiyacını karşılamak için inşa edilen baraj duvarları yüzünden göç edemez hale gelmiştir. Bu barajlar arttıkça somon balıkları yok olmaya başlamıştır. Alaska ve Kanada'daki Pasifik somonlarının miktarı da 1900 yılından beri aşırı avlanma ve baraj duvarları nedeniyle oldukça azalmıştır. Ancak günümüzde somon balığını koruyan bazı yasalar çıkarılmış ve baraj duvarlarının yan kısımlarına somonların göç etmelerini sağlamak için baraj merdiveni adı verilen sistemler yapılmıştır. Aynı zamanda bu yasalara karşılık olarak somon balığı üretmek için birçok çiftlik kurulmuştur. Somon Balığının YumurtlamasıYetişkin dişi somonlar, nehir yataklarında su seviyesinin az olduğu yerlerde kuyruklarıyla yaklaşık 4-5 cm derinliğinde çukurlar açarak yumurtalarını bu çukurlara bırakırlar. Yumurtaların oksijen alabilmeleri için mineralli, akıntısı yüksek ve temiz suları tercih ederler. Tek bir seferde ortalama 8000 yumurta bırakabilen dişi somon balıklarının yumurtaları, erkek somon tarafından bırakılan sıvıyla döllenir. Çiftleşme dönemleri genellikle yaz sonlarında ya da sonbahar mevsiminde gerçekleşir. Yumurtalar yaklaşık dört ay sonra kuluçkadan çıkar ve yumurtadan çıkan yavru balıklar, besin ihtiyaçlarını karın bölgelerinin alt kısmında yer alan sarı renkli keseden karşılarlar. Yavru balıklar, diğer balıklardan korunmak için çakıl taşlarının altında saklanır ve birkaç hafta sonra akarsuyun içine yiyecek aramak için çıkarlar. Somon Balığı Üretimi Nasıl Yapılır?Soğuk su balığı olan somon balığı, ülkemiz sularında doğal ortamlarda pek fazla yetişmeyen bir balık türüdür. Genellikle Norveç'ten ithal edilen bu balığı en çok üreten ülke ise 2004 yılında Şili olmuştur. Somon balığı çiftliklerinde, doğal habitatlarına benzer koşullar sağlanarak üretim yapılmaktadır. Bu çiftliklerde, somon balıklarının doğal göç ve yumurtlama döngüleri taklit edilerek sağlıklı bir üretim süreci sağlanır. Somon Balığının TüketimiPembe renginde eti olan, tadı diğer balıklara göre çok daha baskın ve lezzetli, soğuk su balığı olması nedeniyle de yağ oranı oldukça yüksek bir balık türü olan somon balığı, yağlı olması nedeniyle kızartmaya uygun değildir. Vücudumuzun kendi kendine üretemediği ve sağlık açısından oldukça önemli olan omega-3 yağ asitleri açısından diğer balıklara göre çok daha büyük bir öneme sahip olan somon balığı, oldukça lezzetli ve kılçıksız olması nedeniyle eşsiz bir balıktır. En çok sevilen ve genellikle havyarı yapılan bu balığın ticari değeri de oldukça yüksektir. Somon Balığının Sağlığa Faydaları Nelerdir?Omega-3 bakımından en zengin balık olan somon balığı, kardiyovasküler hastalıkların önlenmesine yardımcı olur ve içerdiği B12 vitamini sayesinde unutkanlığa iyi gelir. Kalp hastalıklarına iyi gelir, düzenli olarak tüketildiğinde ağız, mide, pankreas ve kolon kanseri riskini azaltır. Yemek borusu ve midenin korunmasını sağlar, yüksek kan basıncını düşürür, göz sağlığı açısından da oldukça faydalıdır. Ayrıca yağlı olması bakımından meme kanserine yakalanma riskini azaltır. Güneş yanıklarına da iyi gelen somon balığı, aynı zamanda cilt kanserine karşı cildi korur. İçerdiği yüksek oranda protein sayesinde vücuttaki şeker emilimini kolaylaştırır ve kilo vermeye yardımcı olur. |
.jpg "Yunus Balığı Türleri ve Özellikleri")
.jpg "Köpek Balığı Türleri ve Özellikleri")
.jpg "Fırında Balık Tarifi ve Malzemeleri")
Somon balığının tatlı sularda doğup, daha sonra denizlere göç ettiğini ve yumurtlamak için yeniden tatlı sulara döndüğünü öğrendim. Bu balıkların okyanusu dolaşsa bile doğduğu yere geri dönebilme yeteneği nasıl oluyor? Suyun kokusunu takip ettikleri söyleniyor, bu nasıl mümkün?
Cevap yazLütfü,
Somon balığının doğduğu yere geri dönebilme yeteneği gerçekten büyüleyici bir olay. Bu balıkların doğduğu nehirlere geri dönebilme yeteneği, "olfactory imprinting" yani koku hafızası diye adlandırılan bir mekanizma sayesinde mümkündür.
Koku Hafızası: Somon balıkları, yavruyken tatlı suda yaşarken bu suyunun kimyasal bileşenlerini hafızalarına kaydederler. Bu koku hafızası, balıklar denizdeyken bile onlara rehberlik eder ve doğdukları nehri bulmalarına yardımcı olur.
Manyetik Alan: Ayrıca, bazı araştırmalar somon balıklarının dünyanın manyetik alanlarını da kullanabildiklerini öne sürmektedir. Bu da onlara doğru yönü bulma konusunda ek bir yardımcı olur.
Genetik Yatkınlık: Somon balıklarının bu davranışının bir kısmı da genetik faktörlere bağlanmaktadır. Yani, bu yetenek onların doğalarında var.
Bu özellikler bir araya geldiğinde, somon balıklarının doğdukları yeri bulma konusundaki başarıları açıklanabilir. Gerçekten doğanın harika bir mucizesi diyebiliriz.
Sevgiler,
[Senin adın]