Sazan Balığı Türleri ve Özellikleri

Sazan balığı, sazangiller (Cyprinidae) familyasında tatlı sularda yaşayan bir balık türüdür. Sazan balığı yavaş akan derelerde ve göllerde yaşar. Solucan, böcek larvaları ve bitkilerle beslenen, suyun diplerinde yaşayan bir balıktır. Sazan balığının boyu 1,5 metreye kadar ulaşabilir ve ağırlığı 35-50 kg arasında değişebilir. Bu balıklar 45-50 yıl kadar yaşayabilirler. Türkiye'nin güneydoğu ve Akdeniz bölgeleri haricinde diğer tüm bölgelerinde bulunurlar. Akdeniz bölgesinde bulunan Göksu Irmağı'nda ise bol miktarda sazan balığı yaşar ve ağırlıkları 10-15 kg kadar olabilir.

Sazan Balığının Anavatanı ve Yaşam Alanları

Sazan balığının anavatanı Asya'dır ve Avrupa ile Amerika'nın tatlı sularında üretilmektedir. Her ısıdaki suya uyum sağlayabilen bu balıklar, kış aylarının aşırı soğuklarında toplu halde çamurlara gömülerek kış uykusuna yatarlar. Kış aylarında ölmeyip donarak yaşarlar, su akıntısına karşı yüzebilirler ve kuyruğunu çene arasına sıkıştırıp bıraktıklarında zemberek gibi boşalarak 4-5 metre sıçrayarak çağlayanları aşabilirler. Hafif meyilli bölgelerde yaşarlar ve barajlara veya göllere açılan dere yataklarının ağzında, akarsularda, ağaç köklerinde, sazlık aralarında, kaya aralarında ve akıntılı bölgelerde bulunurlar.

Sazan Balığının Çeşitleri ve Fiziksel Özellikleri

Sazan balığının birçok çeşidi vardır; kimisi pullu, kimisi pulsuz, bazılarında ise büyük pullar bulunur. Ağız altında dört tane bıyık bulunur ve yüzgeçleri yumuşaktır. Yüzgeçlerinin önünde ise kuvvetli sert kılçıkları bulunur. Renkleri ve biçimleri yaşadıkları bölgeye göre değişir. Genelde sırt bölgeleri koyu yeşil, yanları ve karın bölgesi çamur renginde olur. Ağızları küçük, kalın ve oynak dudaklıdır. Ağız dişleri bulunmaz, yutak dişleriyle yemlerini öğütürler. Üst çenede bulunan dört uzun bıyıklarını dokunma organı olarak kullanırlar.

Görme ve Algılama Yetileri

Sazan balığının bulanık sularda görme yetisi kuvvetlidir ve yataydan yukarıya doğru 45-50 derecelik bir görüş açısına sahiptir. Suda oluşan titreşimleri çok güçlü algılama yetenekleri vardır. Suni balıkçılıkta önemli bir yer tutarlar. Sazan balıkları sürü halinde dolaşırlar, çevik ve hareketli olurlar, suyun diplerinde gezinir ve karıştırarak bulanıklaştırırlar.

Yumurtlama Dönemi ve Yavru Gelişimi

Sazan balıklarının yumurtlama dönemi Nisan-Haziran aylarıdır, fakat bazı bölgelerde Ağustos ayına kadar sürebilir. Bir dişi sazan bir defada yarım milyon yumurta bırakabilir. Yumurtalarını bitkilere yapıştırırlar fakat diğer cins balıklar tarafından çoğu yumurta tüketilir. Yumurtalar ortamın ısısına göre en geç bir hafta içinde açılır. Yumurtadan çıkan larvalar 5 mm'dir ve 2-3 gün tutunma organlarıyla su altındaki bitkilere tutunurlar. Üç gün sonunda su yüzeyine çıkarak yüzme keselerini hava ile doldurup yüzmeye başlar ve yemlerini bulurlar. Sazan balıklarının boyları 18 mm olduğunda organizmalarla beslenmeye başlarlar.

Yetişkinlik ve Yaşam Süresi

Yavru balıklar üç yıl içinde erginliğe ulaşır ve 45-50 yıl kadar yaşayabilirler. Balıkçılar, balıkları harekete geçirmek için gürültülü sesler çıkarır ve balık ağı atarak bol miktarda sazan balığı avlarlar. En makbul olanı aynalı sazan olup, az kılçıklı ve eti lezzetlidir. Aynalı sazan balığının pulları düzensiz ve iri olur veya çok nadir görülen cinslerinin pulları tüm vücudunu kaplar.

Kış Aylarında Sazan Balığı Avcılığı

Kış aylarında yapılan balıkçılıkta fazla balık yakalanmaz, çünkü sazan balıkları çamura gömülerek kış uykusuna yatarlar. Ancak balıkçıların gece yapacakları avda oltaya gelen iri sazanlar olabilir. Sazan balıkları yumurtlama dönemlerinde oltaya gelmezler. Yaz aylarında iyi av veren sazan balıkları, havalar soğumaya başlayınca suyun derinliklerine çekilirler ve hareketsiz kalırlar. Kış aylarında sazan balığı avı zor olur. Eylül ve Ekim aylarında kışa hazırlık için sıkı bir rejime giren sazan balıkları bu zamanlarda etleri çok lezzetli olur.

Sazan Balığı Avcılığında Yemleme ve Verimlilik

Sazan balığı avcılığında, sazanların bulunduğu yerleri keşfetmek çok önemlidir. Sazan balıklarının bulunduğu bölgeyi keşfedip o bölgelerde yemleme yapılır. Yemleme yapılan bölgede balık verimi avcılar için çok yüksek miktarda olur.